We weten allemaal dat een goede nachtrust wonderen doet, maar hoe belangrijk is een goede nachtrust nu effectief? En nog belangrijker, wat zijn de nadelen van een slapeloze nacht? Je komt het te weten in deze blog.

Biologische klok:

Elk persoon heeft een biologische klok die ingesteld staat op een +/- 24-uurs ritme. Deze interne klok wordt ook wel het circadiaans ritme genoemd en duurt 24u en een kwartier om exact te zijn, maar door verschillende externe invloeden zoals zon, klimaat, sociale factoren,… wordt dit teruggebracht tot 24u.

Dit ritme is niet voor iedereen identiek, maar is sterk genetisch bepaald. Zo heb je de vroege vogels en de nachtraven onder ons, de mensen die net op een ander ritme als jezelf leven. Wist je dat dit fenomeen zich niet enkel voordoet bij volwassenen, maar ook bij jongeren? Het dag-nacht ritme ontwikkelt zich al in het eerste levensjaar van een baby. Daarom vragen jonge ouders zich wel eens af of hun kroost wel een dag-nacht ritme kent.

Slaapcyclus:

Een normale slaapcyclus duurt 90 tot 120 minuten en wordt tijdens één nacht 4 à 5 keer doorlopen. In een cyclus zijn meerdere fases te onderscheiden:

• Fase 1: inslaapfase
• Fase 2: lichte slaap
• Fase 3: overgang naar diepe slaap
• Fase 4: diepe slaap
• Fase 5: REM (rapid eye movement) slaap = droomslaap

Hoe verder de nacht vordert, hoe korter je slaapcycli worden. De eerste cyclus wordt de kernslaap genoemd en duurt ongeveer 4 uur. Tijdens deze tijdspanne ervaren we de meeste diepe- en droomslaap en ons lichaam herstelt zich fysiek en mentaal door alles te verwerken.

Hoe meer de ochtend nadert, hoe lichter we slapen en hoe minder dit van toepassing is. Het gezegde dat slaap voor middernacht dubbel telt, zou wel eens de waarheid kunnen zijn.

Tip van Geert:

Wil je eens uitslapen? Slaap dan max één cyclus van 90-120 min langer dan normaal. Anders voel je je suf en dat kent iedereen wel. Dit is erg vervelend want je hoopte net op een herboren gevoel.

De effecten van slaaptekort:

Slaaptekort kan een effect hebben op verschillende aspecten van een persoon zoals:

• Overgewicht (als gevolg van een verstoring van de hormoonhuishouding vermindert je vezadigingsgevoel en neemt je hongergevoel toe)
• Diabetes type 2 (korte nachten zorgen voor een daling van de efficiënte suikeropname in ons lichaam)
• Pijn ervaring (het lichaam kan niet goed meer omgaan met pijnprikkels)

Onderzoek toont aan dat de prestaties van een atleet ook lijden onder slaaptekort. De gemoedtoestand, het cognitief handelen en het motorisch functioneren worden hierdoor negatief beïnvloed. Zo blijkt dat jongvolwassenen die minder dan 8u per nacht slapen, gemiddeld 1,7 keer meer kans maken om blessures op te lopen. De risico’s bij een sporter met een nachtrust van 6u ten opzichte van iemand die 9u slaapt, zijn zelfs nog groter.

Wat kan je doen om beter te slapen?

Vermijd sigaretten, overmatig alcoholgebruik, te veel medicatie en een late inname van (te veel) cafeïne.

Probeer anderzijds genoeg te sporten en op je voeding te letten. Ga voor gevarieerde en natuurlijke maaltijden in normale proporties. Ook regelmaat inbouwen in je slaapgewoontes doet wonderen (en ja ook in het weekend).

Om die goede nachtrust te bekomen, optimaliseer je ook best de omgeving. Houd jouw slaapkamer voldoende fris (18°C is optimaal) door zowel overdag als ’s nachts te verluchten.

Ook een donkere en geluidsvrije kamer draagt bij tot de ideale slaapomgeving.

Neem op warme dagen een warme douche voor het slapengaan. Hierdoor koelt je lichaam af en wordt je lichaamsmetabolisme gedempt. Dit helpt om beter tot rust te komen en in slaap te vallen.

Een goede nachtrust is dus cruciaal want het draagt bij tot een gezond mentaal welzijn, een betere cardiovasculaire gezondheid en betere bescherming tegen blessures.