We hebben weer hete zomermaanden achter de rug. Mij hoor je niet klagen. Ik heb er volop van genoten en kijk uit naar de mooie en warme nazomerdagen die ons nog resten.
Uiteraard zal niet iedereen met mij akkoord gaan, want in deze warme maanden startten veel teamsporten terug op en haalden we de goede voornemens uit de stoffige kast om toch weer wat meer te lopen of fietsen. Helaas is het excuus ‘te warm’ dan ook weer snel gemaakt. Nochtans is het niet slecht om je lichaam af en toe eens te prikkelen met extreme hitte of koude. Aangezien het nog even lekker warm blijft, focussen wij ons op de hitte in deze blog.
Het verlies van een oerinstinct
Thermoregulatie stelt ons lichaam in staat om zich door warme omstandigheden te loodsen. Het comfort van de hedendaagse wereld zorgt er echter voor dat we de skills om die regulatie uit te voeren beetje zijn kwijtgeraakt. Een soort oerinstinct dat we dreigen te verliezen.
Tijdens het sporten produceren we veel warmte door spierarbeid. Dit kan op zijn beurt leiden tot oververhitting/hittestress van de hersenen en de darmen en dit vormt dan weer een sterk limiterende factor om goede prestaties te leveren!
Afkoeling van de hersenen
Oververhitting van de hersenen en darmen? Die gebruiken we toch maar minimaal bij het sporten, hoor ik je al denken. Dit klopt, maar de hersenen moeten de spieren wel aansturen. Om een optimale sportprestatie te leveren is een lichaamstemperatuur van net boven 37° aangewezen. Wanneer deze boven 38° stijgt, treden er problemen op omdat de aangestuurde spiercontractie vanuit de hersenen niet meer wordt uitgevoerd. Om dit tegen te gaan is het belangrijk om een koele kikker te blijven, vooral wanneer het kwik buiten boven 30° stijgt. Dit vraagt veel inspanning van ons hart, want enkel door een versnelde circulatie kunnen we de hersenen koel houden.
De cruciale rol van onze darmen
Niet enkel de hersenen maar ook een verstoorde temperatuur in ons darmstelsel kan een limiterende factor zijn. Bij een darmtemperatuur boven 38,5° blijven sportprestaties uit, omdat koeling van zowel hersenen als darmen nodig is via bloedcirculatie. De aansturing naar de spieren wordt ontregeld waardoor de spieren op hun beurt de gewrichten niet meer kunnen beschermen. Dit veroorzaakt vermoeidheid en uitputting waardoor we inboeten aan stabiliteit van onze gewrichten en dus een verhoogde kans hebben op ligamentaire letsels zoals gescheurde kruisbanden.
De oplossing
Wat kunnen we hier aan doen? Ons lichaam prikkelen door regelmatig in de warmte te trainen. Dit doen we best in losse, ademende kledij omdat het zweet dan verdampt en ons lichaam makkelijker afkoelt. Erg belangrijk hierbij is de focus op de ledematen, meer bepaald onze handen omdat een ingenieus netwerk van arterieel en veneus bloed hier oppervlakkig ligt en makkelijk warmte afgeeft. Op die manier is de temperatuur van ons bloed al koeler en kan het de rest van ons lichaam reguleren. We hebben dus onze thermoregulatie letterlijk en figuurlijk deels in eigen handen.
Hiernaast is voldoende vochtinname ook belangrijk, bij voorkeur isotone dranken. Deze nemen de darmen snel op en zorgen voor een aanvulling van de zouten die we verloren door het zweten.
